Tổng hợp Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án chi tiết nhất cho ôn thi THPT

Tổng hợp Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án chi tiết nhất cho ôn thi THPT

Chào mừng các bạn học sinh thân mến! Chương “Sắt và một số kim loại quan trọng” là một phần kiến thức vô cùng quan trọng trong chương trình Hóa học lớp 12, đặc biệt là đối với kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới. Để giúp các bạn nắm vững kiến thức và tự tin giải quyết các dạng bài tập, chúng tôi đã tổng hợp bộ Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án chi tiết ngay tại đây.

Việc luyện tập thường xuyên với các dạng bài từ cơ bản đến nâng cao sẽ giúp các bạn củng cố lý thuyết, rèn luyện kỹ năng làm bài và làm quen với cấu trúc đề thi. Hãy cùng đi sâu vào các dạng bài tập tiêu biểu của chương này nhé!

Ôn tập nhanh kiến thức trọng tâm chương Sắt và một số kim loại quan trọng

Trước khi bắt tay vào giải bài tập, chúng ta cùng điểm lại một vài kiến thức cốt lõi về Sắt (Fe), Crom (Cr), Nhôm (Al) và Đồng (Cu) cùng các hợp chất quan trọng của chúng. Nắm chắc tính chất hóa học, phương pháp điều chế và ứng dụng là chìa khóa để giải quyết các bài tập một cách hiệu quả.

• Sắt: Vị trí, cấu hình electron, tính chất hóa học đặc trưng (tác dụng với phi kim, axit, muối), hợp chất Fe(II) và Fe(III), quặng sắt.
• Crom: Vị trí, cấu hình electron, tính chất hóa học, hợp chất Cr(II), Cr(III), Cr(VI), tính lưỡng tính của Cr2O3, Cr(OH)3.
• Nhôm: Vị trí, cấu hình electron, tính chất hóa học đặc trưng (tác dụng với phi kim, axit, bazơ, nước), tính lưỡng tính của Al2O3, Al(OH)3, hợp kim nhôm, sản xuất nhôm.
• Đồng: Vị trí, cấu hình electron, tính chất hóa học đặc trưng, hợp chất của Đồng (Cu(I), Cu(II)), ứng dụng của Đồng.
• Hợp kim: Khái niệm, cấu tạo, tính chất và một số hợp kim quan trọng.
• Sự ăn mòn kim loại: Khái niệm, các dạng ăn mòn (ăn mòn hóa học, ăn mòn điện hóa), chống ăn mòn kim loại.

Các dạng Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng thường gặp

Chương này bao gồm nhiều dạng bài tập đa dạng, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về lý thuyết và khả năng vận dụng linh hoạt. Các dạng bài tiêu biểu bao gồm:

Dạng 1: Bài tập nhận biết, phân biệt các chất vô cơ

Đây là dạng bài yêu cầu nhận biết các dung dịch, chất rắn dựa vào tính chất vật lý hoặc hóa học đặc trưng của Sắt, Nhôm, Đồng, Crom và hợp chất của chúng. Cần nắm vững màu sắc kết tủa, khí thoát ra, sự thay đổi màu sắc của dung dịch khi tác dụng với thuốc thử. Ví dụ: nhận biết muối Fe2+, Fe3+, Al3+, Cu2+.

Dạng 2: Bài tập viết phương trình phản ứng và hoàn thành chuỗi phản ứng

Dạng này kiểm tra khả năng viết đúng phương trình hóa học xảy ra giữa các chất, đặc biệt là các phản ứng liên quan đến sự thay đổi số oxi hóa của Sắt, Crom, Đồng. Việc hoàn thành chuỗi phản ứng đòi hỏi nắm vững mối quan hệ chuyển đổi giữa các chất. Đây là dạng bài tập cơ bản nhưng rất quan trọng.

Dạng 3: Bài tập tính toán liên quan đến phản ứng của kim loại và hợp chất

Đây là dạng bài tập trọng tâm, thường xuất hiện trong các đề thi. Bao gồm tính khối lượng chất tham gia/sản phẩm, thể tích khí, nồng độ dung dịch, hiệu suất phản ứng, bài toán đồ thị. Các phản ứng phổ biến là kim loại tác dụng với axit (HCl, H2SO4 loãng/đặc, HNO3), muối kim loại khác, dung dịch kiềm (với Al, Zn), bài toán nhiệt nhôm, bài toán về oxit sắt tác dụng với CO/H2. Cần thành thạo các định luật bảo toàn (khối lượng, nguyên tố, electron).

Dạng 4: Bài tập về ăn mòn kim loại và điều chế kim loại

Dạng này ít gặp hơn nhưng vẫn có thể xuất hiện. Tập trung vào cơ chế ăn mòn điện hóa, tính toán lượng chất bị ăn mòn hoặc bảo vệ kim loại. Bài tập điều chế kim loại thường liên quan đến phương pháp nhiệt luyện, thủy luyện, điện phân.

Luyện tập Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án

Dưới đây là một số ví dụ minh họa cho các dạng bài tập trên, kèm theo đáp án chi tiết để các bạn tiện đối chiếu và tự đánh giá. Hãy thử sức mình trước khi xem đáp án nhé!

Ví dụ 1 (Dạng 1): Chỉ dùng thêm một thuốc thử, hãy nhận biết các dung dịch sau: FeCl2, FeCl3, AlCl3, CuCl2.

Gợi ý đáp án: Dùng dung dịch NaOH dư. Quan sát hiện tượng kết tủa và sự tan/không tan của kết tủa trong NaOH dư.

FeCl2 + 2NaOH → Fe(OH)2↓ (trắng xanh) + 2NaCl

FeCl3 + 3NaOH → Fe(OH)3↓ (nâu đỏ) + 3NaCl

AlCl3 + 3NaOH → Al(OH)3↓ (kết tủa keo trắng)

Al(OH)3 + NaOH dư → Na[Al(OH)4] (tan)

CuCl2 + 2NaOH → Cu(OH)2↓ (xanh lam) + 2NaCl

Dựa vào màu sắc kết tủa và khả năng tan trong NaOH dư, ta phân biệt được các dung dịch.

Ví dụ 2 (Dạng 3): Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe và Al tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO3 loãng, dư thu được 8,96 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc) và dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 51,1 gam muối khan. Tính giá trị của m.

Gợi ý đáp án: Sử dụng định luật bảo toàn electron và bảo toàn khối lượng muối nitrat.

Số mol NO = 8,96 / 22,4 = 0,4 mol.

Quá trình nhường electron: Fe → Fe3+ + 3e, Al → Al3+ + 3e.

Quá trình nhận electron: N+5 + 3e → N+2 (NO).

Tổng số mol e nhường = 3nFe + 3nAl.

Tổng số mol e nhận = 3nNO = 3 * 0,4 = 1,2 mol.

Theo bảo toàn electron: 3nFe + 3nAl = 1,2 → nFe + nAl = 0,4 (1).

Muối khan thu được là Fe(NO3)3 và Al(NO3)3.

Khối lượng muối = mFe(NO3)3 + mAl(NO3)3 = 242nFe + 213nAl = 51,1 (2).

Từ (1) và (2), giải hệ phương trình ta tìm được nFe và nAl.

m = mFe + mAl = 56nFe + 27nAl. (Hãy tự giải tiếp để tìm kết quả cuối cùng nhé!)

Đáp số: m = 13,7 gam.

Lưu ý: Các ví dụ trên chỉ mang tính minh họa. Bộ Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án đầy đủ sẽ bao gồm đa dạng hơn các câu hỏi lý thuyết và bài tập tính toán ở nhiều cấp độ.

Lời khuyên để ôn tập hiệu quả chương Sắt và một số kim loại quan trọng

Để học tốt chương này và làm tốt các Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án, các bạn nên:

• Nắm vững tính chất hóa học đặc trưng và sự khác biệt giữa Fe, Cr, Al, Cu.
• Hiểu rõ sự chuyển hóa giữa các trạng thái oxi hóa của Sắt và Crom.
• Thành thạo các phương pháp giải nhanh bài tập tính toán như bảo toàn electron, bảo toàn khối lượng.
• Luyện tập đa dạng các dạng bài từ các nguồn uy tín (sách giáo khoa, sách bài tập, đề thi các năm).
• Xem lại lý thuyết ngay khi gặp khó khăn với bài tập.

Kết luận

Hy vọng bộ Bài tập chương 7 – Sắt và một số kim loại quan trọng có đáp án này sẽ là nguồn tài liệu hữu ích giúp các bạn tự ôn luyện và nâng cao kiến thức của mình. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới!